Brak pracowników w dziedzinie motoryzacji dotknął światową skalę. Niedobory kadrowe zagrażają stabilności łańcucha dostaw oraz osłabionej przez pandemię, rosyjską inwazję oraz szybkie tempo inflacji gospodarce. Efekty tego odczuwają zarówno klienci, jak i firmy.
Według raportu Międzynarodowej Unii Transportu (IRU) z 2021 roku, w Europie, USA, Meksyku, Argentynie, krajach Azji Środkowej i Południowo-Wschodniej brakuje ponad 2,6 miliona kierowców ciężarówek. Najwyższy wskaźnik wakatów odnotowano w Eurazji – 18% i Turcji – 15,4%. Obecnie w samych krajach europejskich brakuje 425 tysięcy operatorów transportowych, a do końca 2023 roku liczba ta wzrośnie do 14%.
W Europie w latach 2020-2021 liczba wolnych miejsc na stanowisko kierowcy wzrosła o 42%. W Wielkiej Brytanii brakowało przewoźników na poziomie 100 000, w Polsce i Niemczech – 80 000, a w Rumunii – 71 000. W Meksyku odnotowano wzrost nieobsadzonych etatów o 30%, a w Chinach wzrost ten wyniósł rekordowe 140%.
Te informacje wskazują na malejącą atrakcyjność pracy kierowcy w obliczu ciągle wysokiego zapotrzebowania na usługi transportowe. Na taką sytuację wpływają różne czynniki.
Starzeje się populacja kierowców
Przyszłość wygląda niepewnie dla branży transportowej w Europie, ponieważ do 2026 roku prognozuje się, że wskaźnik wolnych stanowisk kierowców ciężarówek wzrośnie nawet do 60%. Powodem takiego trendu jest fakt, że wiele przewoźników przechodzi na emeryturę, a jednocześnie brakuje młodych ludzi, którzy chcieliby podjąć pracę kierowcy ciężarówki. W wielu regionach, kierowcy poniżej 25 roku życia stanowią zaledwie 6-7% populacji kierowców samochodów ciężarowych, podczas gdy kierowców powyżej 55 lat jest nawet pięciokrotnie więcej, z wyjątkiem Chin i Meksyku. W USA i krajach europejskich starsi przewoźnicy stanowią około jednej trzeciej. Średnia wieku kierowców ciężarówek w Europie jest najwyższa i wynosi 47 lat.
Kobiety w ciężarówkach
Mimo że w niektórych regionach bezrobocie kobiet jest wysokie, to wciąż stanowią one niski odsetek kierowców ciężarówek. W Hiszpanii wskaźnik bezrobocia kobiet jest najwyższy w Europie i wynosi 14%, a jednocześnie tylko 2% kobiet pracuje jako kierowcy ciężarówek. Płeć żeńska stanowi zaledwie 3% kierowców ciężarówek, zarówno w Europie, jak i w Meksyku, Argentynie, niektórych krajach WNP, Azji i na Ukrainie. Nieco lepsza sytuacja panuje w Stanach Zjednoczonych – 8% i Chinach – 5%.
Coraz trudniejsze warunki pracy
Brak rąk do pracy w branży transportowej wiąże się z trudnymi warunkami wykonywania pracy. Młode osoby są odstraszane przez brak bezpiecznych parkingów z miejscami noclegowymi, niedostępne toalety dla kierowców w miejscach dostaw oraz długi czas oczekiwania na załadunek i rozładunek. Transport międzynarodowy wymaga też kilku tygodni spędzonych poza domem, a jeśli przewozy odbywają się poza Unią Europejską, to należy liczyć się z wielogodzinnym, wielodniowym lub nawet parotygodniowym postojem na granicy. Kierowcy są również narażeni na przenoszenie ciężkich ładunków.
Wiek minimalny kierowcy oraz wymagania licencyjne
W niektórych krajach UE minimalny wiek kierowców zawodowych wynosi nadal 21 lat, co utrudnia absolwentom szkół wejście na rynek pracy. IRU apeluje o obniżenie wieku minimalnego do 18 lat, z możliwością rozpoczęcia szkoleń w wieku 17 lat. Wysokie koszty licencji i szkoleń również wpływają na mniejszą atrakcyjność zawodu. We Francji na przykład, koszt uzyskania prawa jazdy na ciężarówkę wynosi 5 300 euro, co stanowi ponad trzykrotność średniego minimalnego wynagrodzenia miesięcznego.
Firmy transportowe i logistyczne na całym świecie borykają się z trudnościami w znalezieniu przewoźników. W Polsce przedsiębiorstwa często korzystają z usług zagranicznych kierowców, ale towarzyszy temu bariera językowa. W związku z sytuacją na rynku, dostosowujemy się do potrzeb i stawiamy na znajomość języków obcych, aby być bliżej zarówno klientów, jak i przewoźników. Znajomość rynków lokalnych usprawnia koordynację procesów transportowych. Staramy się utrzymywać stabilne i długoterminowe relacje z naszymi partnerami, a procesy logistyczne zapewniamy przejrzyste – podsumowuje Vitali Eremenco, zastępca dyrektora operacyjnego ds. transportu drogowego z warszawskiego biura w AsstrA.
Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Cały artykuł znajdziesz na stronie Log24 – największym serwisie informacyjnym z branży logistycznej, magazynowania i transportu.
